Najlepsze książki fotograficzne 2013

Autor: Marcin Grabowiecki

22 Grudzień 2013

Artykuł na: 49-60 minut

Książka fotograficzna zdobywa zasłużenie coraz większe uznanie, stając się jednym z najważniejszych sposobów opowiadania historii za pomocą fotografii. W tym roku po raz pierwszy postanowiliśmy poprosić 12 specjalistów (twórców książek, właścicieli księgarni fotograficznych, kuratorów, grafików, fotografów) o podzielenie się z nami tytułami ich ulubionych książek mijającego roku. Zobaczcie jakie photobooki wybrali: Franek Ammer, Kuba Dąbrowski, Joanna Kinowska, Krzysztof Kowalski, Adam Mazur, Rafał Milach, Ania Nałęcka, Paweł Rubkiewicz, Maga Sokalska, Marta Szymańska, Paweł Szypulski oraz Marcin Grabowiecki.

Paweł Szypulski

Aneta Grzeszykowska "Negative Book"

Aneta Grzeszykowska "Negative Book"Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki

Seria zdjęć prezentowanych w książce opiera się na prostym, ale bardzo sprytnie wymyślonym zabiegu formalnym. Wszystkie fotografie prezentowane są w postaci negatywowej. Ciało artystki widoczne na każdej z nich pokryte jest ciemną farbą, przez co jej skóra jest na zdjęciach nienaturalnie blada. Tak jak w przypadku wcześniejszych projektów Grzeszykowskiej nie mamy tu jednak do czynienia z efektowną, ale płaską w swojej wymowie sztuczką. Zabieg ten jest zaledwie punktem wyjścia do opowiedzenia poruszającej historii o rodzinie, śmierci i samotności. Książka, która ukazała się jako publikacja towarzysząca wystawie w warszawskiej Zachęcie jest piękną i minimalistyczną wariacją na temat klasycznego albumu rodzinnego. Nakład to zaledwie 300 sztuk więc warto spieszyć się z zakupem.

Lorenzo Vitturi "Dalston Anatomy"

Lorenzo Vitturi "Dalston Anatomy"SPBH

Na książkę składa się seria zdjęć wykonanych na jednym z londyńskich bazarów oraz fotografie rzeźb i reprodukcje kolaży stworzonych przez autora ze znalezionych na nim odpadków. Obrazy Vitturiego są szalenie zmysłowe, a przy tym radosne i pełne poczucia humoru. Za każdym razem kiedy przeglądam to wydawnictwo jestem pod wrażeniem tego jak spójną całość udało się uzyskać z sekwencji obrazów zupełnie pozbawionych elementów anegdotycznych i narracyjnych. Książka jest pięknie wydrukowana, złożona przy użyciu dwóch rodzajów papieru, a każdy jej egzemplarz ma odrobinę inną okładkę. Dla polskiego widza dodatkowym smaczkiem może być użyta w jednej z rzeźb Vitturiego tandetna figurka przedstawiająca Jana Pawła II. Cały dotychczasowy nakład został już sprzedany, ale jesienią 2014 roku ma się ukazać druga edycja.

Simon Menner "Top Secret: Images from the Stasi Archives"Hatje Cantz

Nie jestem miłośnikiem książek fotograficznych tak skromnych edycyjnie jak publikacja Mennera. Cenię sobie raczej wydawnictwa, które same w sobie są obiektami artystycznymi i nieczęsto zdarza mi się kupować książki będące jedynie nośnikiem treści, z którą równie dobrze mógłbym mieć kontakt za pośrednictwem innego medium (np. internetu). W przypadku "Top Secret" jest jednak inaczej - owa "treść" jest tak niezwykła, że mało finezyjna forma, w jakiej jest prezentowana przestaje mieć znaczenie. Projekt Mennera opiera się na materiałach archiwalnych z zasobów wschodnioniemieckiej tajnej policji i - jak mówi sam autor - opowiada o tym "co widzi Wieli Brat kiedy na nas patrzy". Zdjęcia zgromadzone w "Top Secret" przy pierwszym kontakcie zdają się zabawne i zaskakujące. Po chwili jednak dociera do widza cała groza sytuacji, z którą ma do czynienia. W roku, w którym jednym z najważniejszych tematów debaty publicznej była afera związana z NSA publikacja poświęcona spojrzeniu tajnych służb była wyjątkowo na czasie.

Paweł Szypulski - twórca wizualny pracujący z różnorodnymi materiałami archiwalnymi. Członek Rady Programowej i zespołu Miesiąca Fotografii w Krakowie. Z wykształcenia antropolog specjalizujący się w krytycznej analizie tekstowych i fotograficznych świadectw osobistych.